شاید تا کنون به وفور نام شرکتهای دانش بنیان را شنیده باشید، این نوع از شرکتها از قوانین متفاوتی نسبت به شرکتهای دیگر برای ثبت پیروی می کنند و مسیر کاملاً متفاوتی را برای ظهور در بازار طی می‌کنند. یک نمونه تفاوت این شرکتها با سایر شرکتها در نحوه محاسبه مالیات آن‌هاست. این شرکتها از مزایای بسیاری بهره‌مند‌می شوند که یکی از آن‌ها استفاده از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان است. در این مقاله ما می‌خواهیم شرایط استفاده از این معافیت و مقررات مالیاتی مربوط به قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان را ارائه کنیم. تا انتهای این مقاله با تراز محاسبان برنا همراه باشید.
تعریف شرکتهای دانش‌بنیان
امروز یکی از انواع شرکتهای تجاری که اسم آن را به‌وفور می‌شنویم شرکتهای دانش‌بنیان است، درواقع به شرکتهای که بر اساس دانش و فن‌آوری تأسیس‌شده باشند، شرکتهای دانش‌بنیان گفته می‌شود. به‌عبارتی‌دیگر می‌توان گفت به شرکتهای که در راستای اختراع و ابداع و یا کشف موارد جدید تلاش می‌کند و یا در حوزه فناوری‌های جدید همچون تولید نرم‌افزار و سایر علوم مرتبط فعالیت دارند، شرکتهای دانش‌بنیان گفته می‌شود.
هدف شرکتهای دانش‌بنیان هم‌افزایی علم، ثروت، توسعه اقتصادی دانش‌محور و استفاده بهینه از پتانسیل‌های دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی مورد تائید وزارت علوم تحقیقات است. اگر بخواهیم به سایر اهداف این‌گونه از شرکتها اشاره‌کنیم، می‌توانیم به پیشبرد کشور در مسیر علمی، کاربردی شدن اختراعات و نوآوری‌ها، تجاری‌سازی نتیجه تحقیقات که شامل طراحی، تولید و عرضه به بازار با ارزش‌افزوده بسیار بالا نام برد.
موضوعاتی که شرکتهای دانش‌بنیان در آن دسته‌بندی می‌شوند به شرح ذیل است:
- افزایش درآمد دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی
- تولید فن‌آوری‌های برتر و پیشرو در بازار
- تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی
- تجاری‌سازی علم و دانش این پژوهش‌ها
انواع شرکتهای دانش‌بنیان
شرکتهای دانش‌بنیان به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
- شرکتهای خصوصی: شرکتهای که مالکیت آن‌ها تنها به اعضاء هیئت‌علمی تعلق می‌گیرد و اگر سهام دانشگاه کمتر از ۵۰ درصد باشد خصوصی در نظر گرفته می‌شود.
- شرکتهای دولتی: شرکتهای که مالکیت آن‌ها را دانشگاه‌ها بر عهده می‌گیرد. اگر سهام دانشگاه بیشتر از ۵۰ درصد باشد این شرکت دولتی قلمداد می‌شود.
تقسیم‌بندی مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان
برای بررسی مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان و استفاده از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان، حوزه‌های مالیاتی این شرکتها را به دودسته بندی کرده‌اند:
- سطح یک: تولید محصولات و یا فن‌آوری‌های با پیچیدگی‌های فنی بسیار بالا
- سطح دو: تولید محصولات و یا فن‌آوری‌های که از سطح یک دارای پیچیدگی‌های کمتری هستند.
معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان
یکی از مشوق‌های که دولت برای این شرکتها در نظر گرفته است، بهره‌مندی از قانون معافیت مالیاتی است. قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان دارای شرایط خاصی است که به محل استقرار آن‌ها در پارک علم و فن‌آوری و یا عدم استقرار آن‌ها وابسته است.
بر اساس اصل ۵۱ قانون اساسی هیچ مالیاتی محاسبه و یا معاف نمی‌شود مگر به‌موجب قانون؛ که شرکتهای دانش‌بنیان در صورت تائید توسط مراجع ذی‌صلاح می‌توانند از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی برای مدت ۱۵ سال معاف شود. در حقیقت شرکتهای نوبنیاد واقع در پارک علم و فن‌آوری با ثبت مجوز خود می‌توانند از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان تا ۱۵ سال بهره‌مند شوند.
لازم به ذکر است، شرکتهای که مشمول قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان می‌شوند می‌بایست سطح تولید محصول آن‌ها یک باشد تا بتوانند از این معافیت استفاده کنند.
معافیت‌های مالیاتی شرکتهای غیرمستقر در پارک علم و فن‌آوری
شرکتهای وجود دارد که در پارک علم و فن‌آوری نیستند، اما محصولاتی را تولید کرده‌اند که دارای سطح یک نوآوری است، این شرکتها برای همان محصولی که کارگروه تائید کرده و مجوز معافیت آن را صادر نموده می‌توانند تا ۱۵ سال از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان بهره‌مند شوند؛ اما هرسال می‌بایست کارگروه ارزیابی اداره امور مالیاتی موضوع فعالیت و همچنین محصول تولیدی را بررسی کند و اگر آن‌ها تائید نمودند دوباره شرکت می‌تواند از معافیت استفاده کند.
موضوع معافیت مالیات‌های شرکتهای دانش‌بنیان غیرمستقر در پارک علم و فن‌آوری مشمول کلیه قراردادها، فعالیت‌های تحقیقی و توسعه‌ی، تجاری‌سازی محصول و خدمات دانش‌بنیان در حوزه فن‌آوری برتر و باارزش افزوده فراوان است. این بدان معناست که کلیه مسیر تولید یک محصول و با خدمت جدید مشمول معافیت است.
مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر حقوق برای شرکتهای دانش‌بنیان
موضوع قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان فقط مختص مالیات عملکرد است و به مالیات باارزش افزوده و یا مالیات حقوق ارتباطی ندارد و شرکتهای دانش‌بنیان می‌بایست این دو مالیات را پرداخت کنند و مالیات عملکرد آن‌ها به‌صورت سالانه تا ۱۵ مرداد به کارگروه ارزیابی سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شود و در صورت تائید و صدور مجوز معافیت شرکت در همان سال مالی معاف مالیاتی است.
اشتباهات متداول
این نکته بسیار مهم است که هر محصول و یا خدمات نوآورانه به شرطی که در لیست محصولات تائید شده در کارگروه ارزیابی سازمان امور مالیاتی باشد، معاف است و در صورتی در لیست نباشد نمی‌توانید از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان آن سال استفاده کنید.
شاید اشتباهی که ممکن است همه‌ی تولیدکنندگان گرفتار آن شوند این است که محصولی که سال اول معافیت داشته آن‌ها فکر می‌کنند برای ۱۵ سال متمادی می‌توانند این قانون بهره‌مند شوند، اما این‌طور نیست، سالانه لیست کالاها و اختراعات نو می‌شوند و لیست جدید به کارگروه ارزیابی اداره امور مالیاتی ارسال می‌شود و همه‌ساله شما می‌بایست طی نیم سال دوم برای گرفتن مجوز معافیت برای مشمولیت قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان اقدام کنید و در صورت تائید فعالیت شما برای یک سال مالی آینده مشمول معافیت است.
معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری
شرکتهای مستقر در پارک علم و فن‌آوری نیاز به گرفتن مجوز از کارگروه ارزیابی سازمان امور مالیاتی برای استفاده از قانون معافیت‌های مالیاتی‌های شرکتهای دانش‌بنیان ندارند. بلکه آن‌ها مجوز استقرار و فعالیت در پارک را از ریاست پارک دریافت می‌کنند که مادامی‌که این شرکت در پارک مستقر است به مدت ۲۰ سال از زمان صدور مجوز فعالیت دارای معافیت مالیاتی است. این معافیت در خصوص درآمدهای مذکور که صرفاً در پارک و بر اساس مجوز است و شامل سایر فعالیت‌های نمی‌شود.
فرآیند اعطای معافیت‌های مالیاتی به شرکتهای دانش‌بنیان
در سه‌ماهه اول هرسال، ارزیابی‌های تحت عنوان “ارزیابی مالیاتی” از سوی معاونت علمی ریاست‌جمهور صورت می‌گیرد و تمامی محصولات و دانش جدید موردبررسی قرار می‌گیرد و لیست جدید کالاهای که می‌توانند از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان بهره‌مند شوند اعلام می‌شود، البته لازم به ذکر است این لیست مشمول شرکتهای می‌شود که خارج از پارک علم و فن‌آوری قرار دارند.
برای شرکتهای مستقر در پارک علم و فن‌آوری این موضوع متفاوت‌تر است، این ارزیابی همان زمان که محصول جدیدی تولید می‌شود بر اساس ارزیابی تولیدات پارک علمم و فن‌آوری صورت می‌گیرد و نوآورانه بودن و یا نبودن آن بررسی می‌گردد؛ که این امر توسط دانش‌بنیان و معاونت علمی ریاست جمهوری انجام می‌شود، شایان‌ذکر است این جلسه ارزیابی در صورت تائید نوآورانه بودن محصول، نام تجاری محصول نیز تعیین می‌گردد.
سقف ریالی اعطای معافیت‌های مالیاتی به شرکتهای دانش‌بنیان
بر اساس قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان هیچ‌گونه سقف فعالیتی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده و تمام درآمد آن‌ها مشمول معافیت مالیاتی است. فقط یک نکته باید رعایت گردد آن‌هم اینکه میزان معافیت مالیاتی این شرکت باید به دو بخش مساوی تقسیم شود:
- بخش اول اینکه ۵۰ درصد میزان معافیت مالیاتی باید صرف افزایش سرمایه شرکت شود.
- بخش دوم اینکه ۵۰ درصد میزان معافیت مالیاتی باید صرف تحقیق و توسعه شرکت شود.
این قانون تا زمانی که محصول در لیست کالاهای مشمول قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان است یعنی تا سقف ۱۵ سال پابرجاست.
جمع‌بندی معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان
به‌عنوان جمع‌بندی این مطلب می‌توان به این نکته اشاره کرد که قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان برای شرکتهای مستقر در پارک علم و فن‌آوری به مدت ۲۰ سال از زمان صدور مجوز فعالیت توسط ریاست پارک است و این مجوز نیاز به تمدید و بررسی سالانه ندارد، اما در مورد شرکتهای دانش‌بنیان که در پارک علم و فن‌آوری مستقر نیستند این موضوع متفاوت است.
برای بهره‌مندی این شرکتها، از قانون معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان می‌بایست، هرساله مجوز معافیت را از کارگروه ارزیابی اداره امور مالیاتی دریافت کنند که این لیست به‌صورت سالانه توسط معاونت علمی ریاست جمهوری نو می‌شود و مجوز صادرشده تا یک سال مالی اعتبار دارد و سقف استفاده از معافیت مالیاتی تا ۱۵ سال است. امیدوارم این مقاله توانسته باشد به سؤالات شما پاسخ دهد. سپاسگزاریم که ما را تا پایان این مقاله همراهی نمودید.
سوالات متداول معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان
۱- آیا شرکتهای دانش‌بنیان دارای معافیت مالیاتی هستند؟
بله برای شرکتهای داخل پارک ۲۰ سال و برای شرکتهای خارج از پارک با تمدید سالانه تا سقف ۱۵ سال معاف هستند.
۲- شرکتهای دانش‌بنیان شامل معافیت از ارزش‌افزوده و مالیات حقوق هستند؟
خیر فقط مالیات عملکرد آن‌ها معاف است و مابقی انواع مالیات را باید محاسبه و اظهارنامه آن‌ها را طی زمان قانونی تسلیم و پرداخت نمایند.
۳- سقف معافیت مالیاتی برای شرکتهای دانش‌بنیان چقدر است؟
سقفی وجود ندارد و تمامی درآمد حاصل از آن محصول و یا خدمت مشمول ۱۰۰ معافیت می‌شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره معافیت‌های مالیاتی شرکتهای دانش‌بنیان می‌توانید از موتور‌های جست‌وجو کمک بگیرید
