در دنیایی اقتصاد امروز، شرکتهای بورسی هم نوع جدیدی از تجارت را ترویج داده‌اند که برخی افراد در به‌عنوان سرمایه‌گذار جذب می‌کنند و معاملات را در بورس انجام می‌دهند. حال شاید این سؤال به ذهن خطور کند که بورس چیست؟ اگر بخواهیم به زبان ساده تعریف کنیم، می‌توان گفت بورس بستری از بازار است که می‌توان همه‌چیز را در آن معامله کرد. البته لازم به ذکر است هر معامله‌ی دستورالعمل خاص خود را دارد. پس‌ازاین توضیح مختصر در مورد بورس، حال شاید به این فکر افتاده باشید که آیا شرکت های بورسی دارای معافیت های مالیاتی هستند یا نه؟ با تراز محاسبان برنا بمانید تا انتهای این مقاله موضوع معافیت مالیاتی شرکت های بورسی را شرح دهیم.
شرایط معافیت مالیاتی شرکت های بورسی
ماده ۱۴۳ قانون معافیت مالیاتی شرکت های بورسی به همراه تبصره یک آن را در ذیل آورده‌ایم تا شما با اصل ماده و تبصره یک و دو آن آشنا شوید:
ماده ۱۴۳ معافیت مالیاتی شرکت های بورسی
معادل ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بازارهای بورس پذیرفته‌شده و همچنین به فروش می‌رسد و ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود و ۵ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی و خارجی پذیرفته می‌شود، از سال پذیرش تا سالی که فهرست شرکتهای پذیرفته‌شده در این بورس ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تائید سازمان، معاف می‌شوند.
شرکت‌هایی که سهام آن‌ها برای معامله در بورس‌های داخلی و خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی و خارجی پذیرفته شود، درصورتی‌که در پایان دوره مالی، با تائید سازمان حداقل بیست درصد سهام شناور آزاد داشته باشند، معادل ۲ برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند.
تبصره یک
از هر نقل‌وانتقال و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه که شرکا در سایر شرکت‌ها مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد ارزش اسمی آن‌ها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به‌عنوان مالیات بر درآمد نقل‌وانتقال مطالبه نخواهد شد. انتقال‌دهندگان سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام مکلف‌اند، قبل از انتقال، مالیات متعلق را به‌حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند. ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلف‌اند، در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده مربوطه به ثبت انتقال کنند.
تبصره دو
در شرکتهای سهامی پذیرفته‌شده در بهابازار، اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع با نرخ نیم درصد (۵/۰%) محاسبه می‌شود؛ و به این درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. شرکتهای موظف‌اند تا پایان ماه بعد از تاریخ افزایش سرمایه آن را به‌حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
این قانون دارای دو نکته بسیار بااهمیت است:
- به‌موجب بند ۳۶ ماده‌واحده قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب در تاریخ ۳۱/۰۴/۱۳۹۴ موضوع ماده ۱۴۶ مکرر در مواد ۱۳۳،۱۳۴ و ۱۳۹ به‌استثنای بندهای (الف)، (ب) و (ز) آن و ۱۴۲ و ۱۴۳ و تبصره ۱ ذیل ماده ۱۴۳ مکرر به‌عنوان مالیات با نرخ صفر منظور می‌شود.
- به‌موجب تبصره ۳ ماده ۲۱۹ موضوع‌بند ۵۳ ماده‌واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب مورخ ۳۱/۰۴/۱۳۹۴، در تبصره ۹ ماده ۵۳، ماده ۸۶، ماده ۸۸، تبصره ۲ ماده ۱۰۳، تبصره ۵ ماده ۱۰۹، ماده ۱۲۶ و تبصره ۲ ماده ۱۴۳ عبارت (تا پایان ماه بعد) حسب مورد جایگزین عبارت (ظرف ده روز)، (ظرف سی روز) و (منتهی ظرف سی روز) می‌شود.
بعلاوه مجلس شورای اسلامی، لایحه دوفوریتی افزایش سرمایه شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس تهران یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب دو درصد حق و تقدم با ماده ۲ همین لایحه موافقت کردند. در کنار آن نیز تبصره این ماده نیز تصویب شد. برای آشنایی بیشتر ماده دو در ادامه آمده است:
شرکتهای پذیرش‌شده در فرا بورس ایران و بورس تهران ازجمله شرکتهای مشمول ماده ۱ این قانون و سایر شرکت‌ها که تا پایان مدت اعتبار اجرای قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، نسبت به افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و عرضه عمومی اقدام نمایند.
در صورت تسلیم مستندات مربوط به ثبت افزایش سرمایه به مرجع ثبت شرکت‌ها تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به مرجع ثبت شرکت‌ها تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به اداره امور مالیاتی منطقه حداکثر تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، تا بیست درصد مبلغ افزایش سرمایه مذکور از سود سال مالی قبل آن‌ها، مشمول مالیات به نرخ صفر می‌شود.
لازم به ذکر است که تبصره این ماده نیز می‌گوید: توزیع نقدی اندوخته صرفی سهام یا کاهش سرمایه، مگر به‌موجب احکام قضایی ممنوع است. اشخاص حقوقی متخلف از اجرای این حکم به مجازاتی معادل پرداخت دو برابر مشوق‌های مالیاتی متعلقه محکوم می‌گردند. در خصوص اشخاص حقیقی نیز سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است: اشخاص متخلف از اجرای این حکم، اعم از مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره را به سازمان ثبت‌اسناد، املاک و شرکت‌ها اعلام و این سازمان موظف است تا سه سال از تصدی مسئولیت‌های مدیریتی که شامل کلیه شرکتهای دولتی، عمومی و خصوصی است را لغو کند.
بدین ترتیب تا اینجای مقاله ما قوانین مربوط به معافیت مالیاتی شرکتهای بورسی را با ارائه اصل ماده و تبصره‌های پیوستی آن‌ها آوردیم. حال در ادامه چند نکته مهم دیگر مانده که به آن‌ها نیز اشاره می‌کنیم که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست.
معافیت مالیاتی شرکت های بورسی متناسب با میزان رعایت سهام شناور
نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نحوه بهره‌مندی شرکتهای پذیرفته‌شده در بازار بورس تهران و فرابوس ایران را منوط به رعایت سهام شناور آزاد که در جریان لایحه افزایش سرمایه شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران با سلب حق تقدم، ماده ۳ این لایحه دانسته است.
بر اساس ماده ۳ اصلاحی همین لایحه، معافیت مالیاتی شرکت های بورسی، در صدر ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۳/۱۲/۱۳۶۶ به اصلاحات و الحاقات بعدی آن در خصوص شرکتهای دارای پذیرش در بازار بورس و اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران بر اساس گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، متناسب با میزان رعایت سهام شناور آزاد شرکت، اعمال می‌شود.
افزایش سرمایه شرکتهای بورسی با تائید شورایی عالی بورس اوراق بهادار
با موافقت نمایندگان مجلس، ظرف مدت یک ماه، دستورالعمل‌های اجرایی و بخشنامه‌های مرتبط با لایحه دوفوریتی افزایش سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس تهران و فرابورس ایران، با تصویب نهایی شورای عالی بورس و اوراق بهادار تدوین و نهایی می‌شود. در این روند بررسی لایحه افزایش سهام شرکتهای بهابازار، از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم مواد ۴ و ۵ را به تصویب رساندند.
ماده ۴- که بر اساس ماده ۴ تغییراتی در ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم ایجاد شد و عبارت (حداقل ۲۰ درصد سهام شناور و آزاد) به عبارت (حداقل ۲۵ درصد سهام شناور و آزاد) جایگزین گردد.
ماده ۵- نمایندگان مجلس موافق نمودند که ظرف مدت یک ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون، دستورالعمل‌های اجرایی این ماده‌قانون که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و سازمان امور مالیاتی کشور تدوین شود و تصویب‌نامه شورایی عالی بورس و اوراق بهادر ایران را دریافت کند.
این دو ماده در راستایی معافیت مالیاتی شرکت های بورسی بوده است و تا این لحظه، این‌ها آخرین تغییرات هستند که ما در این مقاله آن‌ها را با شما به اشتراک گذاشتیم.
جمع‌بندی مطلب معافیت مالیاتی شرکت های بورسی
در این مقاله در مورد معافیت مالیاتی شرکت های بورسی صحبت کردیم و شروط استفاده از این معافیت را نیز با تغییرات سنوات شرح دادیم. در آخرین تغییرات قانونی، شرکتهای بورسی پذیرفته‌شده در بازار بورس و اوراق بهادار ایران می‌بایست تا سقف ۲۵ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند تا بتوانند از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. از اینکه تا انتهای این مقاله ما را همراهی کردید سپاس گزاریم.
سوالات متداول معافیت مالیاتی شرکت های بورسی
۱- آیا شرکتهای بورسی داری معافیت مالیاتی هستند؟
بله معافیت مالیاتی شرکت های بورسی دارای شروطی است که در مقاله شرح آن رفته است.
۲- شرط استفاده از قانون معافیت مالیاتی شرکت های بورسی چیست؟
داشتن حداقل ۲۵ درصد سهام شناور و آزاد در بازار بورس و اوراق بهادار ایران.
۳- آخرین تغییرات ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم چیست؟
جایگزینی عبارت حداقل ۲۰ درصد سهام شناور و آزاد با عبارت حداقل ۲۵ درصد سهام شناور و آزاد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره معافیت مالیاتی شرکت های بورسی می‌توانید علاوه‌بر موتورهای جست و جو به لینک‌های زیر نیز مراجعه نمایید:
